Plastik Rüya – 2021 Film Değerlendirmesi

Plastik Rüya, senaryosunu ve yönetmenliğini Merve Bozcu’nun üstlendiği 2021 yapımı kısa filmdir. Film, Belma'nın toplumun güzellik algısının etkisiyle yaşadığı psikolojik gerilimi ele alır.

Cildindeki rahatsızlık için doktora giden Belma, doktorun ilerleyen yaşla birlikte artan çizgileri botoks ile “düzeltmeyi” tavsiye etmesini kabul etmez. Ancak bu görüşmeden sonra her geçen gün kendine olan özgüveni düşer ve cildinden rahatsızlık duymaya başlar. Kendisinin artık “güzel” olmadığını düşünür.

Belma, artık çevresinde gelişen olaylara aşırı tepki vermeye başlar. Makyajını farklı ve güzel bulan kocasının iltifatını dahi bir kavga nedenine dönüştürerek, “Önceden çirkin miydim?” der. Eve gelen kuryenin “teyze” demesine dahi sinirlenip kuryeyi tersler. Artık Belma, kendine kendi gözüyle bakamaz. Bir akşam izlediği televizyon programındaki botoks sunumundan sonra estetik yaptırmaya karar verir.

John Berger, “Erkekler kadınları seyrederler. Kadınlarsa seyredilişlerini seyrederler. Bu durum yalnızca erkeklerle kadınlar arasındaki ilişkileri değil, kadınların kendileriyle ilişkilerini de belirler. Kadının içindeki gözlemci erkek, gözlenense kadındır. Böylece kadın, kendisini bir nesneye-özellikle görsel bir nesneye-seyirlik bir şeye dönüştürmüş olur” der.

Belma, doktorun bakışını içselleştirir ve kendi yüzüne artık doktorun bakış açısıyla bakmaya başlar. Belma’nın içindeki gözlemci, yani erkek ve toplum, onun kendi bedenine bakışını ele geçirir. Kocasının iltifatını dahi normal karşılayamaz; kuryenin hitap şekli dahi onda yıkıcı duygular canlandırır. Kendi değerini başka bakışlarla ölçerek, Berger’in dediği gibi kendisinin “görsel bir nesneye” dönüşme süreci başlar.

Daha sonra botoks ve dolgu yaptıran Belma, kocasına sürpriz yapmak ister. Artık yaş çizgilerinden kurtulduğu için “güzel” olduğunu düşünür. Fakat kocasından beklediği tepkiyi alamaz. Kocası, duygularını doğrudan dile getirmese de şaşkınlığını gizleyemez. Bu durum, Belma’da hayal kırıklığına neden olur.

Belma, her geçen gün yüzünün katılaştığını hisseder ve eskisi gibi mimik yapamamaya başlar. Doktor, ilk başta bu durumun normal olduğunu, ilerleyen süreçte düzeleceğini söylese de yapılan kan tahlilinden sonra Belma’nın vücudunun enjekte edilen maddeye reaksiyon gösterdiğini belirtir. Dolguları alsa dahi yüzünün simetrisini eski hale getiremeyeceğini söyler. Fakat bu duruma, yeni bir teknik olan yüz nakliyle çözüm bulacağını ifade eder.

Belma, yeni bir yüz istemediğini, yüzünün eski halini istediğini söyler ve muayene odasını terk eder. Belma, sokakta yürürken etraf bulanıklaşmaya başlar. Kendi yüzünü etrafında yürüyen insanlarda görmeye başlar. Yürüyemeyecek hale gelip bir duvara yaslandığında kocasını, kendisinin eski haliyle bir mekânda otururken görür. Ortam daha da gerildiğinde uykusundan sıçrayarak uyanır. Aslında izlediği televizyon karşısında uyuduğunu ve yaşananların hepsinin bir rüya olduğunu öğreniriz. Belma da bu durumdan memnundur ve aynaya baktığında kendisinde emin bir yüz ifadesi vardır.

Belma’nın estetik sonrası yaşadığı süreç, bireyin kendini toplumun beğenisine göre şekillendirmesinin yarattığı yabancılaşmayı gösterir. Kocasından beklediği tepkiyi alamaması ve kocasının kendisinden uzaklaşması, kendisinin tatmin olamamasına ve güzelliğin dış gözleme dayalı olmasına neden olur.

Son sekanstaki kendi yüzünü farklı kişilerde göstermesi, aslında kendi geçmişine olan özlemini gösterir. Rüyadan uyanması ile birlikte aynadaki emin bakışı, kendi bedenini kabul etmesini ve dışarıdaki gözlemcilerin etkisinden kurtulduğunu gösterir. Artık Belma, dışsal bir onaya ihtiyaç duymadan kendi bedenini kabul eder.

Hasan Bakır

Ankara - 25.08.2025